De gierzwaluw (Apus apus) is een bijzondere vogel en onze ultieme zomergast. Ze arriveren eind april en blijven hier tot begin augustus. Dan vertrekken ze weer naar Afrika waar ze de winter doorbrengen. De gemeente Amstelveen wil graag alle nesten van gierzwaluwen inventariseren. Nestlocatie gezien? Geef dit hier door.
24 uur per dag in de lucht
Het bijzondere aan deze vogel is dat hij 24 uur per dag in de lucht is. Alleen om te broeden en de jongen groot te brengen stopt zelfs de gierzwaluw met vliegen.
Gehecht aan het nest
De gierzwaluw is erg gehecht aan het nest. In het voorjaar vliegen ze bijna blindelings af op hun oude nest. Als dat nest er nog is knappen ze het op en gaan eieren leggen.

Eten, groeien en uitvliegen
In mei zie je bijvoorbeeld dat er maar 1 van de 2 vogels buiten is, de andere zit op de eieren. Veel mensen denken dan dat er veel minder vogels zijn dan andere jaren. In juni komen de eieren uit en vanaf circa 10 juni zijn beide vogels in de lucht om insecten te vangen. Als het mooi weer is groeien de jongen als kool, is het weer slechter dan duurt het allemaal wat langer. De jonge vogels blijven zes weken op het nest. Dat is lang, vergeleken met andere (zang)vogels. Na het uitvliegen verzamelen de jonge vogels zich in groepjes en vertrekken naar Afrika. Zij komen pas na 2 á 3 jaar terug naar ons land om een partner te zoeken en een nestplaats.
Rotsbroeders
Van origine zijn gierzwaluwen rotsbroeders. In spleten en kieren van rotsen en kliffen legden zij eieren en brachten hun jongen groot. Ze volgden de mens toen die huizen ging bouwen, want in de oudere huizen zaten ook kieren, scheuren en spleten waar ze konden broeden. Mensen verlangden echter naar meer comfort en lagere woonlasten en begonnen hun huizen te isoleren of uit te breiden met het gevolg dat de gierzwaluw zijn nest kwijtraakte, dat verdween onder isolatie, nieuwe dakpannen of dakkapellen. Dit soort zaken brengt de vogel in grote problemen, want de broeddrang is hoog.

Inventarisatie in Amstelveen
In 2016 gaat de Gemeente Amstelveen in samenwerking met de Vogelwerkgroep van IVN Amstelveen (Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid) de nesten van gierzwaluwen inventariseren. Doel van de inventarisatie is om de nesten te vinden zodat we ze beter kunnen beschermen en behouden. Daarnaast willen we graag dat het aantal broedende gierzwaluwen zich ook in Amstelveen gaat uitbreiden. In de periode 1996 – 2006 waren er meer dan 200 meldingen van broedende gierzwaluwen in Amstelveen. De lijsten van voor 2006 worden straks vergeleken met die van 2016, zodat misschien duidelijker wordt wat er veranderd is.
Flora- en Faunawet
Als we weten waar gierzwaluwen broeden, kunnen we ze beter beschermen. De Flora- en Faunawet (flora= planten, fauna=dieren) is heel duidelijk: geen verstoring van broedende vogels en geen verstoring van nesten, deze zijn voor gierzwaluwen jaarrond beschermd. Bij verwijdering van nesten door bijvoorbeeld renovatie moet gezorgd worden voor vervangende identieke nestgelegenheid.
Waar moet je op letten en wanneer?
Gierzwaluwen houden van onopvallende plekjes, ze broeden graag achter dakgoten op de spouw, kruipen via gevelpannen (kopse kant) onder het dak, in koven van dakgoten, kruipen onder dakpannen naast schoorstenen of dakkapellen maar ook in nestkasten die beschermd tegen zon en regen opgehangen zijn. Het noordelijk deel van Amstelveen was populair maar door isolerende maatregelen tegen vliegtuiglawaai verdwenen bijna alle nestplaatsen. In het oostelijk deel van Amstelveen broedt maar een enkele gierzwaluw, het is niet bekend waarom ze daar niet zijn. In andere oudere delen, Waardhuizen, Middenhoven en nu zelfs Westwijk, zijn ze gelukkig nog te vinden. Ook rond het Stadshart zijn ze aanwezig. De St. Josephlaan is een mooie straat om veel gierzwaluwen te zien. De beste periode om gierzwaluwen een nest in te zien vliegen is tussen half juni en half juli. Vanaf het moment dat de jonge vogels moeten worden gevoerd gaan de ouders jagen op insecten. Dan zijn ze heel actief en bij zonnig, warm zomerweer zie je ze een paar keer per uur een nest binnen vliegen en er weer uit. De beste tijd is ’s avonds vanaf 20.30 uur tot zonsondergang.

Help ons
Jouw hulp is dit jaar hard nodig. Het gaat je niets kosten, je gaat lekker buiten zitten en naar boven kijken. En maak wat wandelingen in de buurt om uit te vinden waar ze zouden kunnen broeden. Alléén invliegende of aanhakende gierzwaluwen kunnen worden gemeld. Dus geen rondvliegende vogels. Gierzwaluwen die ergens aanklampen of aanhaken kunnen jonge vogels zijn die zoeken naar een nestplaats.
Voor meer informatie over de gierzwaluw kijk je op www.gierzwaluwbescherming.nl